Nhà ở của người Chăm

Người Chăm có trên 8 vạn người, cư trú ở các tỉnh: Ninh Thuận, Bình Thuận, Phú Yên, Nghĩa Bình, Phú Khánh, Phan Rang, An Giang, Đồng Nai, Tây Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng bào có một số nhóm địa phương như nhóm Chăm H’roi ở Phú Khánh, nhóm Chăm Pôông ở Bắc Bình…

Người Chăm có hai tôn giáo chính: Bà la môn và Bà ni ( hồi giáo bản địa hoá) và Chăm Hồi giáo (islam) ở An Giang và một bộ phận Chăm ở Ninh Thuận. Đặc điểm tôn giáo này đã tạo nên những nét đặc trưng riêng biệt trong văn hoá tộc người Chăm ở Việt Nam .
Người Chăm ở huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận sống thành từng làng, mỗi làng có khoảng 100 gia đình sống quần tụ theo dòng tộc. Những gia đình người Chăm có nhiều thế hệ sống chung trong một khuôn viên lớn, trong đó có nhiều gia đình nhỏ. Xung quanh khuôn viên có tường bao bọc, cổng quay về hướng Nam hay Tây Nam. Nhà ở được xây cất theo một trật tự nhất định gồm: Nhà khách, nhà của cha mẹ, nhà của những người con chưa lập gia đình, nhà của những người con gái đã lập gia đình, nhà bếp và nhà tục. Nhà chính là nhà cuối cùng dành cho cô út cưới chồng và thừa kế.
Nhà cửa của người Chăm ở An Giang là loại nhà sàn làm bằng gỗ, mái lợp ngói. Gầm sàn rất cao để tránh mùa nước nổi. Nhà thường quay xuống sông, kinh, rạch hoặc quay ra lộ đường cái, nhà làm 4 mái, có hiên trước, hiên sau và có hai cầu thang lên xuống hiên thường rộng từ 2 – 3m và dài từ 11 – 12 m, chiều ngang nhà là 5 – 6m. Nhà có 2 cầu thang, cầu thang ở phía trước nhà, rộng 1m, có 9 - 11 bậc tuỳ thuộc vào chiều cao của gầm nhà sàn. Cầu thang phía sau nhà dành cho phụ nữ đi lại.
Mặt bằng sinh họat nhà người Chăm ISlam ở An Giang gồm có một hành lang hiên phía trước nhà rộng 2m, dài 5m, làm nơi để khung dệt vải khi mùa nước nổi; một hành lang ở hiên sau nhà, dùng để nông cụ, nhốt gà vịt khi mùa nước nổi và đặt bếp
Trong nhà có không gian 2x5m, dành tiếp khách và làm nơi ngủ của nam giới, buồng của các cô gái được ngăn riêng, tạo thành lối hành lang chung ở giữa nhà. Trong nhà còn có một góc sàn thưa, để tắm rửa cho người chết và niệm trước khi đem đi chôn cất.